Trung Quốc có nhiều loại danh trà, trong đó nổi tiếng nhất có thể kể đến trà Long Tỉnh. Long Tỉnh thuộc loại trà xanh, được cho là xuất xứ từ một vùng rộng khoảng 168 km2, tại Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, có lịch sử đến 1200 năm. Bất cứ ai yêu trà cũng đều say mê 4 điểm – tứ tuyệt của Long Tỉnh: hình dáng như lưỡi chim sẻ rất đẹp, vị trà êm, bùi tựa hạt dẻ, màu trà khi pha xanh biếc màu ngọc lục bảo, hương đậm và bền.

Trà Long Tỉnh được Càn Long phong làm Ngự Trà, có nguồn gốc từ Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang.

1/ Long Tỉnh và truyền thuyết về Ngự Trà vua ban

Long có nghĩa là rồng, Tỉnh là giếng, Long Tỉnh = giếng rồng. Thời xa xưa, trà từng có tên gọi là Long Hoằng – được cho là để chỉ những hồ nước (giếng) hình tròn lớn, nước dồi dào quanh năm không bao giờ cạn. Cổ nhân cho rằng chúng đều thông ra biển và là nơi rồng trú ngụ, nơi hội tụ linh khí, vượng khí của đất trời.

Long Tỉnh được xếp vào thập đại danh trà Trung Quốc, nổi tiếng bởi 4 tứ tuyệt - Hình, Hương, Sắc, Vị trà hoàn hảo nhất.

Truyền thuyết về cái tên Long Tỉnh còn liên quan đến vua Càn Long thời Mãn Thanh. Tương truyền khi ông “di phục xuất tuần”, xuống thăm Long Tỉnh Tự, thuộc Tây Hồ, Hàng Châu. Người dân nơi đây pha trà mời vua, dâng cho ông loại trà này. Thoạt đầu khi thử trà, vua không có ấn tượng lắm, nhưng chỉ một lúc sau, ngài cảm nhận được vị thanh ngọt đặc biệt, hương trà vương vít, ngài rất thích nên cũng đã tham gia hái trà cùng các thôn nữ trong vùng. Cùng lúc đó, tùy tùng của vua đến báo tin Thái Hậu lâm bệnh nặng, ngài tức tốc lên đường trở về, tiện tay bỏ những búp trà vừa mới hái vào túi áo. Bệnh tình của Thái Hậu thực ra không có gì đáng quan ngại, chỉ là chướng bụng, mệt mỏi, tiêu hóa kém, cảm thấy không khỏe trong người. Thái Hậu lúc này ngửi thấy trên người vua có mùi lạ rất thơm bèn hỏi ông đó là thứ gì. Ông sực nhớ đến những lá trà còn trong túi, bèn lấy ra, trà tỏa hương rất thơm, pha cho Thái Hậu uống vào lại thấy khỏe khoắn, sức khỏe phục hồi. Vua Càn Long vui sướng vô cùng, ông phong cho loại trà này làm Ngự Trà.

Long Tỉnh nghĩa là Giếng Rồng, xuất phát từ truyền thuyết vua Càn Long nhìn thấy bóng cây trà dưới giếng trông như hình rồng uốn lượn.

Trong đó, tên trà cũng là do vua đặt cho. Khi ông nhìn xuống một cái giếng đã thấy bóng cây trà soi lung linh nơi đáy nước, trông hệt như hình dáng của rồng. 18 gốc trà nơi Long Tỉnh Tự trước miếu Hồ Công cũng được vua ban tặng làm Hoàng Trà. Vì vua từng để búp trà trong túi, lá trà bị dẹt đi nên về sau khi chế biến, người dân cũng theo đó mà làm nên hình dạng đặc biệt như lưỡi chim sẻ của Long Tỉnh.

Cũng từ đó trở về sau, Long Tỉnh nổi tiếng khắp gần xa, trở thành một trong thập đại danh trà nổi tiếng nhất của Trung Quốc, chuyên dùng để mời các quan khách, đại biểu cấp cao, là quốc trà được người dân yêu chuộng và thưởng thức nhiều nhất.

2/ Tứ tuyệt trà Long Tỉnh

Tùy vào mùa vụ hái mà cho được chất lượng khác nhau, ngon nhất là trà hái trước tiết Thanh Minh (vụ xuân).

Tứ tuyệt của trà Long Tỉnh được người đời ca ngợi vì hội tụ những phẩm chất cao nhất về cả Hình – Hương – Sắc – Vị trà :

• Lá trà dẹt, hình dáng tựa như lưỡi chim sẻ vô cùng đẹp mắt

• Hương thơm nồng nàn như mùi cốm mới, thoảng hoa lan, lưu hương đậm và bền sau khi uống

• Màu xanh ngọc lục bảo khi pha khiến những kẻ yêu trà say đắm

• Vị trà rất êm, ngọt mà thanh mát, nhẹ nhàng sảng khoái, được ví như vị hạt dẻ bùi

Long Tỉnh khi xưa từng được chia làm 4 loại theo 4 vùng nhỏ hơn, đó là Sư (Sư Tử), Long (Rồng), Vân (Mây) và Hổ. Theo thời gian, cách chia này dần mất đi, thay thế bằng cách chia Sư Phong Long Tỉnh (trồng ở đỉnh Sư Tử - thuộc loại thượng phẩm), Mai Gia Long Tỉnh (được cho là có màu nước trà ngọc bích đẹp mắt nhất), tên gọi chung là Tây Hồ Long Tỉnh. Long Tỉnh hái trước tiết Thanh Minh và trước khi bắt đầu mùa hè (trà vụ xuân) luôn ngon hơn do đó cũng đắt hơn hẳn các loại khác.

Nhiều danh gia bình phẩm trà từ xa xưa đã công nhận Long Tỉnh là loại trà quý với những phẩm chất trà vượt trội. 

Khi pha Long Tỉnh, những lá trà được nở bung ra, nhìn thẳng đứng. Loại 1 búp 1 lá thuở xưa từng được gọi là nhất kỳ nhất thương – một cờ một giáo. Văn hào Tô Đông Pha từng làm thơ ca ngợi Long Tỉnh :

Bạch Vân Phong hạ lưỡng kỳ tân

Nhị lục trường tiên Cốc Vũ xuân

(Dưới Bạch Vân phong, trà mới trổ hai lá non

Lá mướt tươi xanh trong tiết Cốc Vũ mùa Xuân)

Trà xanh Long Tỉnh Dotea thuộc loại Tây Hồ Long Tỉnh nổi tiếng, chất lượng trà thượng phẩm cùng nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe của bạn.

3/ Quá trình sao trà Long Tỉnh

Trà Long Tỉnh chỉ được thu hái bằng tay, hoàn toàn thủ công, đặt vào trong các giỏ, gùi đựng bằng tre mộc mạc. Trong quá trình chế biến, trà không trải qua quá trình vò định hình mà chỉ có thể sao trực tiếp ở trên chảo gang, vừa sao vừa ấn liên tục nhằm giúp ép dẹp lá trà, tạo hình trà Long Tỉnh thành từng chiếc “lưỡi chim sẻ” nhỏ, mảnh, rất đẹp và cũng dễ vỡ, mong manh. Bởi vậy khi pha cần chú ý nhiều về kỹ thuật và đặc biệt là nhiệt độ nước để có thể pha ra được tách trà quý thơm ngon.

Bí quyết tạo nên Long Tỉnh ngon đều nằm chủ yếu ở kỹ thuật sao trà “cha truyền con nối”.

Quá trình sao trà khá vất vả, luôn phải duy trì nhiệt độ để trà sao liên tục, đúng kỹ thuật, gói trọn được cái tinh túy của trà vào từng lá. Công việc này từng được các sư phụ có kinh nghiệm lão luyện thực hiện, bí quyết có được Long Tỉnh ngon, “cha truyền con nối” đều nằm ở bước sao trà này.

4/ Cách pha Long Tỉnh

Pha Long Tỉnh đòi hỏi chú ý nhiều về nhiệt độ và kỹ thuật pha đúng cách.

Sử dụng nước đun sôi để làm nóng ấm pha (khuyến khích nên dùng ấm tử sa hoặc ấm sứ). Do sợi trà Long Tỉnh rất mảnh và dẹp nên nước khi pha không được quá sôi, chỉ tầm 80 độ C, tránh làm cháy mất trà.

Uống được ngụm trà Long Tỉnh ngon, cảm thấy sảng khoái, thanh mát, nhẹ nhàng khắp cơ thể.

Cho khoảng 5g trà Long Tỉnh vào ấm, chế cùng khoảng 200ml nước sôi, dùng tay nhẹ nhàng lắc chậm rãi để chất trà được tiết ra, lá trà bung nở, khai mở vị trà cũng như hương trà một cách mạnh mẽ. Thời gian lắc nhẹ trà trong khoảng 15 giây, ủ trà thêm 30 giây và rót ra để thưởng thức.