Ai cũng biết trà là thức uống chứa nhiều hợp chất mang lại công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Thế nhưng, cụ thể các thành phần hóa học bên trong trà xanh là gì và công dụng của từng hợp chất ra sao liệu bạn đã tìm hiểu qua?
Bên trong trà có chứa Caffeine nhưng hàm lượng ít và tác dụng chậm hơn so với coffee.
Đây là một loại hợp chất alkaloid và là chất kích thích chủ yếu có trong lá trà. Caffeine khó tan trong nước lạnh, hầu như không bị biến đổi khi chế biến và có tác động nhiều đến thần kinh trung ương. Hàm lượng caffeine tùy thuộc vào giống, mùa vụ, kỹ thuật canh tác và bộ phận của cây trà (caffeine khác nhau tùy vào là phần nõn trà, lá thứ nhất, lá thứ hai…). Chúng tồn tại ở dạng tanat caffeine, có vị dễ chịu và mùi thơm, tác dụng chậm hơn so với caffeine có trong coffee. Caffeine có trong trà chủ yếu mang đến các công dụng sau: tạo sự hưng phấn kích thích, lợi tiểu, hỗ trợ tim mạch, hỗ trợ tiêu hóa, giải độc, chống xơ vữa động mạch.
Polyphenol là thành phần quan trọng của trà, chúng được tìm thấy nhiều ở nguồn thực vật có sẵn trong tự nhiên.
Polyphenol là hợp chất tạo nên vị chát của trà, đặc biệt mang lại nhiều chức năng dược lý đối với sức khỏe và sắc đẹp của con người. Trà xanh thường chứa nhiều polyphenol hơn trà đen, trà cao cấp có nhiều hơn trà cấp thấp, trà lá to nhiều hơn trà lá nhỏ, và chúng cũng tùy thuộc vào mùa vụ hái.
Polyphenol lại chia thành nhiều loại, trong đó chiếm nhiều nhất là Flavonoid mà chủ yếu là các chất tanin (hợp chất gồm 7 loại catechin). Hàm lượng tanin trong trà càng cao thì chất lượng trà càng ngon. Polyphenol mang đến các tác dụng chủ yếu cho cơ thể như sau: giảm lipid trong máu, chống xơ vữa động mạch, giảm lượng đường trong máu, chống oxy hóa mạnh mẽ, diệt khuẩn, ngăn ngừa một số loại bệnh ung thư.
Thông thường, khi nhắc đến catechin, người ta vẫn hay ca ngợi về EGCG, mang đến khả năng chống oxy hóa rất cao, giúp bảo vệ tế bào tránh khỏi những thương tổn do sự tấn công của các gốc tự do, giảm viêm sưng, ngăn ngừa các loại bệnh mãn tính thường gặp. EGCG có hàm lượng cao nhất được tìm thấy ở trà xanh (trà tươi có nhiều hơn trà khô). Một số loại trà khác như trà trắng, Ô long, trà đen cũng chứa EGCG nhưng với hàm lượng khác nhau.
Khi uống trà, chúng ta cảm thấy được thư giãn và giảm stress nhờ tác động của L-theanine lên thần kinh trung ương, làm dịu não.
Đây là một loại acid amin tự do, được tổng hợp từ rễ dẫn lên tận lá trà. Chất này khi gặp ánh sáng mặt trời có cường độ lớn sẽ chuyển thành các polyphenol. Vì vậy, các loại trà khi trồng tại vườn hoặc được áp dụng các phương pháp che mát thủ công sẽ có nhiều L-theanine hơn so với trà được trồng ở đồi núi. L-Theanine mang có tác dụng nhất định đến vỏ thần kinh trung ương, mang lại cảm giác thư giãn, có tác dụng tốt để làm dịu tinh thần, giải stress.
Hợp chất của lipid và đường, thường có màu xám hoặc nâu. Nhiều kết quả nghiên cứu chứng minh chúng có tác dụng tạo huyết, có tác dụng trị liệu khi bị mắc phóng xạ.
Lá trà chứa nhiều tinh dầu, một trong những yếu tố tạo nên hương thơm của trà.
Tinh dầu có trong lá trà thường được chia làm 2 loại : có mùi hăng ngái và loại có mùi thơm. Chúng có thành phần hóa học khá phức tạp, tác dụng kích thích đến hệ thần kinh trung ương, có lợi cho các hoạt động lao động trí óc, hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa của chúng ta. Hàm lượng tinh dầu thơm có trong lá trà tươi cũng thường rất nhỏ và rất khó để phân tách (thường phải dùng sắc ký khí).
Hương thơm trà là một trong những tiêu chí rất quan trọng để đánh giá chất lượng của trà ngon (bên cạnh chất lượng lá trà, sắc nước, bã trà sau khi pha…). Hương thơm trà là sự tổng hợp của cả tinh dầu thơm trong búp trà tươi, sản phẩm có mùi tạo ra trong sự chuyển hóa của catechin và acid amin, sản phẩm tạo ra trong quá trình caramen hóa khi chế biến trà tươi thành trà khô.
Uống trà thường xuyên còn giúp cung cấp cho cơ thể một lượng vitamin và khoáng chất nhất định, cải thiện hệ miễn dịch.
Bên cạnh các thành phần chủ chốt như trên, bên trong trà còn chứa một lượng vitamin và khoáng chất, có thể kể đến như tiền sinh tố A, B2, B3, B5, C…, kali và Fluor (chất có tác dụng nhiều trong việc kháng khuẩn, bảo vệ răng miệng, chống lại các căn bệnh như mùi hôi khó chịu của miệng, viêm nướu). Fluor cùng Flavonoid còn có khả năng củng cố hệ xương, ngăn ngừa loãng xương đối với cơ thể. Các loại vitamin giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các loại bệnh như cảm cúm, virus thông thường.
Bình luận