Từ cây chè (tên khoa học: Camellia sinensis), con người đã nghiên cứu và tạo ra những loại trà độc đáo khác nhau. Không có loại trà nào là ngon nhất, chỉ có thói quen thưởng thức, văn hóa uống trà của từng vùng đất mới giúp chúng ta quyết định xem đâu là loại trà mang lại nhiều cảm hứng nhất.

Việt Nam hiện là nước sản xuất trà lớn thứ 7, xuất khẩu trà đứng thứ 5 thế giới với khoảng 124.000 ha diện tích trồng trà, hơn 500 cơ sở sản xuất và chế biến trà cho công suất đạt trên 500.000 tấn trà khô/năm.

Việc sản xuất trà bắt đầu từ năm 1880, do người Pháp phát triển và mở mang nhằm xuất đi các thị trường như Châu Âu và Châu Phi. Có lúc quá trình sản xuất bị gián đoạn do chiến tranh nhưng khoảng từ năm 1980, trà Việt đã bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ.

Việt Nam tự hào với những vùng trồng trà và giống trà ngon hảo hạng. 

Dọc theo chiều dài đất nước, hình ảnh cây trà Việt Nam ghi dấu sâu đậm bởi thổ nhưỡng của từng vùng đất, bởi lối sống và thói quen canh tác, phản ánh tinh thần và đời sống của người dân đất Việt.

Chúng ta tự hào với những giống trà hảo hạng nổi tiếng, xuất phát từ những vùng trồng trà nổi tiếng – nơi may mắn làm sao, được thiên nhiên ưu đãi điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tuyệt vời để sản xuất trà ngon.

1.    Tây Bắc

Thiên nhiên nơi rẻo cao Tây Bắc hùng vĩ làm say lòng người. 

Rẻo cao Tây Bắc không chỉ làm say lòng người lữ khách bởi khung cảnh thiên nhiên hùng tráng, vẻ đẹp bất tận của dãy Hoàng Liên Sơn mà còn ẩn giấu thức quà trân quý: trà Tây Bắc ấp ủ hương vị núi rừng.

Tây Bắc Việt Nam là nơi sản sinh những giống trà núi cao nổi tiếng. 

Có thể nói, Tây Bắc là cái nôi của trà thế giới. Những áng sương mù lãng đãng bao phủ tận miền núi cao, từ khi nào mọc lên những cây trà nguyên sinh có tuổi đời lên đến hàng trăm năm tuổi, cho được những búp trà đặc biệt với hương vị không thể nhầm lẫn. Khắp các tỉnh Tây Bắc như Hà Giang, Sơn La, Lào Cai, Tuyên Quang, luôn có những giống trà ngon phẩm chất vượt trội. Nổi tiếng nhất có thể kể đến trà Tà Xùa, Lũng Phìn, Hà Giang… Hai giống trà gắn bó với bao thế hệ và vô cùng nổi tiếng là trà cổ thụ cao sơn và trà shan (toàn bộ búp non được bao phủ bởi lớp lông tơ trắng mịn như tuyết, có khi gọi là Chè Tuyết hay Chè Shan Tuyết).

Một tách trà thấm đẫm hương vị núi rừng. Có đắng chát, có dịu ngọt, và rồi quyến luyến chẳng thể nào rời xa.

2.    Thái Nguyên

Trà Thái Nguyên nổi tiếng bởi giống trà lá nhỏ, sợi cong như móc câu.

Đây là vùng canh tác trà lớn nhất phía Bắc với đặc sản là những giống trà lá nhỏ, sợi trà cong cong như móc câu, có vị chát đượm, rất đậm đà.

Nơi đây trải dài với những nương chè bao la, xanh mướt. Những cánh đồng chè được nuôi dưỡng bởi điều kiện tự nhiên, đất đai trồng trọt rất lý tưởng. Trải qua hàng trăm năm, vị thế trà Thái Nguyên trên bản đồ trà Việt là không gì bàn cãi. Hầu như người miền Bắc khi uống trà đều lựa chọn Thái Nguyên để thưởng thức.

Nổi tiếng nhất trong các vùng trồng trà Thái Nguyên là xã Tân Cương với loại trà nõn tôm cao cấp. Địa thế đồi núi phù hợp để phát triển cây chè, cho được mùi trà thơm ngọt, rất dễ chịu.

3.    Bảo Lộc – Lâm Đồng

Cây trà được người Pháp mang đến Bảo Lộc và có đóng vai trò quan trọng cho đến tận ngày nay. 

Ngược dòng lịch sử, do nhu cầu khai thác đất đai và nhân công bản xứ của người Pháp khi xưa, cây trà được mang xuống Bảo Lộc (tên cũ là B’lao) vào thập niên 1930. Từ đồn điền của người Pháp, dần dà các trang trại, rẫy trà, vườn trà ra đời. Trên mảnh đất bazan màu mỡ, trải qua hơn 80 năm, ngày hôm nay, trà là một trong ba cây công nghiệp phát triển mạnh nhất ở Bảo Lộc.

Với khí hậu ôn hòa mát mẻ quanh năm, Bảo Lộc được mệnh danh là “kinh đô trà” của Việt Nam. Cách Thành phố Đà Lạt 120km về phía Tây Nam, trà Bảo Lộc ngày nay là một thương hiệu nổi tiếng trên thị trường, đặc biệt là dòng trà ướp hương và trà Ô long. Hương vị phố núi ngoài mứt, rượu vang, dâu tây, cà phê còn là cái tình đậm đà của những thức trà thơm ngon, tôn vinh nơi vùng cao đất đỏ.

4.    Hà Nội

Hà Nội - một góc phố. 

Hà Nội tuy không trồng được trà nhưng vẫn góp mặt trong bản đồ của những người yêu trà, đó là vì những đóng góp vào giá trị văn hóa của trà Việt. Xứ kinh đô xưa là nơi sản sinh nên dòng trà ướp hương sen phủ Tây Hồ tinh tế, cầu kỳ, mộc mạc và rất đỗi nên thơ.

Trà sen phủ Tây Hồ là một đóng góp quan trọng vào giá trị văn hóa trà Việt.

Trà sen phủ Tây Hồ nổi tiếng đã từ lâu. Nhiều nghệ nhân cao tuổi làm trà ướp sen với kinh nghiệm của hàng chục năm. Để có được một mẻ trà sen khô cần mất từ 15 – 21 ngày ủ và chế biến. Công đoạn làm trà, ủ hương vô cùng phức tạp và đòi hỏi sự khéo léo cao.

Trà sen Tây Hồ đặc biệt nằm ở chỗ cái thanh tao, thuần khiết chứ không nồng nàn như những loại trà ướp hương khác. Uống một ngụm trà sen, cảm nhận cái hồn, cái cốt cách dân tộc không thể nào quên.